niedziela, 20 marca 2011

Zakładanie i pielęgnacja trawników

1. Trawnik - ważny element kompozycji roślinnych w celu dopełnienia całości i stworzenia odpowiedniego wnętrza.
Trawnik zgłębnik - o geometrycznym zarysie, część środkowa jest zaniżona.
Trawniki gazonowe - barokowe (blisko pałacu).

2. Trawnik pełni różne funkcje:
a) użytkowe:
- reprezentacyjną
- rekreacyjne
- jako uzupełnienie kompozycji roślinnej
- murawa sportowa
- izolacyjna (pasy izolacyjne)
- maskowanie i upiększanie dachów.
b) biologiczne (oddziaływuje na środowisko):
- paruje - zwiększa wilgotność powietrza
- zmniejsza temp. otoczenia w upalne dni
- chroni glebę przed nadmiernym przegrzewaniem
- wydziela tlen
- działa hamująco na prędkość wiatru
- wycisza hałas
- ogranicza zanieczyszczenie powietrza
- wzbogaca powietrze w jony ujemne
- utrzymują powierzchniową warstwę gleby

3. Rodzaje trawników:
- czynniki, które mają wpływ na klasyfikację trawników:
* wartości estetyczne
* sposób użytkowania
* właściwości mechaniczne
* dobór gatunkowy roślin
* sposób pielęgnacji
-trawniki dzielimy na:
* dywanowe
* łąkowe
* parkowe
* sportowe
* rekreacyjne
* specjalne
* nietrawiaste (roślinność okrywowa)
* trawniki zakładane na:
pochyłościach
parkingach
dachach.

Trawniki dywanowe.

To najbardziej reprezentacyjne trawniki. Kosić 2 razy w tygodniu.

Trawnik parkowy.


Składowo część założeń parkowych zakładane w różnych warunkach. Trzeba dobrać odpowiednie gatunki roślin i traw. Jest wiązane z danym siedliskiem. Powinny być wytrzymałe na różne warunki wegetacyjne. Kosić od 3-4 razy w ciągu sezonu wegetacyjnego.

Trawniki łąkowe.

Zwane łąkami kwietnymi. Przypominają naturalne łąki. Skład, rodzaj gatunku jest ściśle związany z danym siedliskiem. Kosić 2 razy w ciągu sezonu. Zmieniają się pod względem kolorystycznym, w niektórych miejscach jasno lub ciemno zielone, czasem żółte, beżowe.

Zabezpieczanie drzew i krzewów na zimę

1. Rośliny, które wymagają zabezpieczenia na zimę:
- młode i wrażliwe na niskie temperatury
- wiotkie o delikatnej konstrukcji
- zimozielone, które w okresie zimowym nie przeżywają transpiracji
- drzewa o ciemnej korze
- drzewa o kruchym drewnie



2. Rodzaje zabezpieczeń:

a) ochrona przed wiatrem:
- rośliny łamliwe wymagają osłon tzw. parawanów (owija się siatkami, workami)
- drzewa z nieprawidłowo ukształtowanymi rozwidleniami wymagają zastosowania odpowiednich wiązań
b) ochrona przed mrozem:
- część nadziemną rośliny zabezpieczamy tkaniną jutową, kartonem, słomą, mata słomianą
- płożące rośliny okrywamy np. gałązkami drzew iglastych
- korzenie przykrywamy dużą warstwą ściółkę lub usypujemy kopczyki z ziemi 20cm
c) ochrona przed śniegiem:
- strząsamy śnieg z koron drzew
- krzewy obwiązujemy, a końce sznurka przytwierdzamy do elementu stabilizującego (np. ogrodzenie)
- żywopłoty zabezpieczamy specjalnymi konstrukcjami z listew lub sznurków na całej długości
d) ochrona przed deszczem:
- zabezpieczamy jedynie niewielkie i delikatne rośliny, przygotowujemy okresowe zadaszenie, które wymagają stabilizacji.

Odchwaszczanie i ściółkowanie

1. Usuwanie chwastów wokół drzew i krzewów jest sensowne w 2 przypadkach:

a) w otoczeniu nowo posadzonych roślin
b) gdy pod okapem istniejących drzew lub krzewów planujemy posadzić roślinność dekoracyjną lub założyć kwietnik.


2. Ściółkowanie
- daje wiele wymiernych korzyści:
* zapobiega rozwoju chwastów
* ogranicza straty wody z gleby
* chroni glebe przed wysokimi temperaturami, ziemia się tak nie nagrzewa i warunki glebowe są dobre
* może stanowić składnik pokarmowy
* jest zabezpieczeniem przed niszczeniem młodych roślin, starszych drzew
- ściółkowanie powinno wykonywać się bezwzględnie w obrębie nowych nasadzeń drzew i krzewów, starszych też ale w trakcie przesadzania
- ściółkując teren wokół rośliny musimy:
* zapewnic odpowiednią grubość warstwy (ok.5-10cm)
* pozostawic odstęp od podstawy pnia by nie dopuścić do gnicia (2,5-5cm)
* rozłożyć ściółke na powierzchni odpowiadającej wielkości systemu krzeniowego rośliny
- do ściółkowania możemy zastosować różne materiały organiczne i nieorganiczne. Organiczne to np. kora sosnowa, świerkowa, słoma, kompast, pocięte siście. Trociny i kora zakwaszają glebę. Nieorganiczne np. żwir, materiały tekstylne.

Cięcie drzew i krzewów ozdobnych

1. Cięcie drzew i krzewów wykonujemy w wypadkach koniecznych i całkowicie uzasadnionych. Złe cięcie lub silne może prowadzić do trwałych uszkodzeń i ograniczenia podstawowych funkcji: biologiczna, dekoracyjna a nawet do zamierania drzewa. Rana powstała w wyniku cięcia jest miejscem wnikania patogenów (patogeny: grzyby, wirusy, bakterie). Musimy odpowiednio zabezpieczyć.

2. Rodzaje cięć:
a) cięcia kształtujące konstrukcję korony drzewa (celem jest ukształtowanie korony o konstrukcji właściwej dla poszczególnych gatunków). Zapewnia to odpowiednią wytrzymałość mechaniczną drzewa.
b) cięcia tamujące i korygujące pokrój (w celu nadania roślinie odpowiedniego pokroju. Pierwsze cięcia już na roślinie młodej (w szkółce)).
c) cięcia ograniczające rozmiary rośliny (zabudowa infrastruktura techniczna, kolizje między rośliną a innymi elementami).
d) cięcia sanitarne (polega na usuwaniu gałęzi suchych lub porażonych przez patogeny w celu ograniczania rozprzestrzeniania się czynników chorobotwórczych. Wyjątki moga stanowić drzewa gdzie cięcie może doprowadzić do deformacji pokroju).
e) cięcia dla zapewnienia bezpieczeństwa (przy ulicy drzewa mają suche gałęzie, trzebaje usunąć, bo stwarzają niebezpieczeństwo. Również przy budynkach, przy chodnikach, tam gdzie jest ruch pieszych, pojazdów). Ciąć gałęzie do wysokości 4,5m nad jezdnią, nad chodnikiem 2,2m.
f) cięcia zwiększające kwitnienie (w celu podniesienia walorów dekoracyjnych, roślin kwitnących (krzewy)).
g) cięcia odmładzające (wykonuje się je głównie na drzewach o zdeformowanych pokroju i o słabej żywotności. Rodzajem cięcia odmładzającego jest tzw. prześwitlanie korony drzewa (usuwamy niepotrzebne gałęzie, by doprowadzić więcej światła do orony drzewa)).
h) cięcia przywracające równowagę pomiędzy częścią nadziemną a podziemną rośliny (równowaga korony i pnia).
i) cięcie korzeni (kiedy mamy do czynienia z robotami ziemnymi (wykopami, które sąwykonywane w okolicy drzewa tniemy ręcznie, by nie uszkodzić rośliny).


Terminy cięcia.

1. Przy cięciu drzew i krzewów, które można wykonać przez cały rok bieżemy pod uwagę pewne ograniczenia:
- wymagania poszczególnych gatunków
- pożadany efekt dekoracyjny
- organizacja pracy naszej firmy.

2. Cięcia roślin drzewiastych wykonujemy w dwóch podstawowych porach:
- w okresie spoczynku roślin
- w okresie wegetacji.

3. a) cięcie w okresie spoczynku roślin:
- wady - u roślin liściastych trudno zidetykować gałęzie przeznaczone do usunięcia.
- zalety to mniejsze ryzyko infekcji.
b) cięcie w okresie wegetacji:
- wady - wycinanie większej ilości gałęzi powoduje zachwianie równowagi asymilacyjnej? (to okres jajko wania ptaków i obecności w gniazdach
- zalety: szybszy rozwój tkanki gojącej.

4. Terminy cięcia wybranych grup roślin:
a) gatunki charakteryzujące się w tzw. ''płaszczem wiosennym'', cięcie tej grupy wykonujemy najwcześniej nie później niż do ołowy lutego. Dopiero po wystąpieniu wyraźnych oznak wegetacji.
b) krzewy iglaste i zimozielone:
- cięcia wykonujemy pod koniec okresu spoczynku lub po zakończeniu wzrostu, bo większość roślin nie ma zdolności odtwarzania ściętego wierzchołka.
c) krzewy kwitnące na końcach pędów tegorocznych
- cięcie polega na usuwaniu starszych pędów - dzięki temu mamy lepsze kwitnienie.
d) krzewy kwitnące z pąków uformowanych
- w poprzednim okresie wegetacyjnym tniemy po zakończeniu kwitnienia. Polega na wycinaniu najstarszych pędów.
e) krzewy kwitnące na gałęziach wieloletnich, cięcie wykonujemy w okresie spoczynku, celem jest rozluźnienie krzewu, polegający na wycinaniu gałęzi starszych.
f) krzewy kwitnące, które mają ozdobne owoce tniemy dopiero po rozwiązaniu owoców, czyli wycinamy pędy nieowocujące z miejsc nadmiernie zagęszczonych.
g) krzewy róz wielkokwiatowych i wielokwiatowych tniemy wczesną wiosną po usunięciu zabezpieczenia zimowego, unikamy przycinania jesiennego choć jest ono dopuszczalne i stosowane w celu łatwiejszego okrywania na zimę.


Techniaki cięcia.

1. Sposób cięcia zależy od grubości usuwanej gałęzi. Grubość usuwanych gałęzi determinuje szybkość wzrastania ran i ryzyko infekcji:
a) pędy średnicy do 1cm - rana zabliźnia się w czasie jednego sezonu wegetacyjnego, cięcie nie ma wpływu na stan rośliny.
b) gałęzie cienkie średnicy 1-3cm - rana zabliźnia się w okresie 2-3 sezonów wegetacyjnych, istnieje niebezpieczeństwo infekcji.
c) gałęzie grube średnicy 3-5cm - rana może nie zrosnąc się u drzew starszych i u gatunkówo słabym wytwarzaniu Kalusa, istnieje niebezpieczeństwo infekcji
d) gałęzie bardzo grube średnicy 5-10cm - rana całkowicie zabliźnia się tylko u niektórych gatunków, istnieje poważne niebezpieczeństwo infekcji, istnieje ryzyko zakłócania równowagi pomiędzy częścią nadciemną i podziemną rośliny
e) konary średnicypowyżej 10cm - cięcie jest zawsze bardzo niebezpieczne, powoduje infekcje, ogranicza mase asymilacyjną i zachwianie równowagi fizjologicznej, deformuje pokrój.

2. Cięcie młodych pędów - wykonujemy je nad pąkiem, z którego wyrośnie nowy pęd. W przypadku rdzenia o dużym rdzeniu tniemy w płaszczyźnie prostopadłej do osi obcinanego pędu.

3. Cięcie grubszych gałęzi - u nasady gałęzi wykształca się naturalne zgrubienie, nie można go usuwać, cięcie wykonujemy tuż za zgrubieniem. Nie należy ciąć płasko przy pniu, kąt cięcia zależy od usytuowania tego zgrubienia.
(rysunek)

4. Cięcie bardzo grubych gałęzi i konarów - cięcie wykonujemy stopniowo, najpierw w odległości od 10 do 40cm od pnia (zależy od gatunku), podcinamy od spodu gałęź do ok.1/2 jej grubości, a następnie przecinamy gałąź do góry. Dopiero teraz usuwamy pozostałość nasady tym cięciu na obrączkę.

5. Narzędzia i sprzęt
- różnego rodzaju sekatory
- noże, sierpak, nóż ogrodniczy
- nożyce żywopłotowe
- piłki ręczne
- piły elektryczne i spalinowe
- drabiny, rusztowania umieszczone na przyczepach ciągnikowych
- podnośniki samochodowe


Cięcie żywopłotów

KALUS - tkanka gojąca
1. Cięcia nie wykonujemy, gdy żywopłot składa się z roślin o określonych walorach dekoracyjnych.

2. Żywopłoty nieformowane liściaste wymagają cięcia jedynie w początkowej fazie wzrostu, gdy następuje kształtowanie ich docelowej prawidłowej konstrukcji (w pierwszym, drugim roku).

3. Żywopłoty reformowane wymagają systematycznego, corocznego cięcia, które jest podstawowym warunkiem utrzymania ich zamierzonej formy - regularnej.

4. Sprzęt i narzędzia (sekatory mechaniczne, ręczne)

5. Częstotliwość i terminy strzyżenia formującego zależą przede wszystkim od gatunków zastosowanych roślin. Zwykle cięcie przeprowadzamy 2-3 razy w roku:
- pierwszy raz późną wiosną, po rozpoczęciu wzrostu
- drugi i ewentualnie trzeci raz w lecie w celu ograniczenia rozmiarów żywopłotu
Cięcia nie powinniśmy wykonywać w okresach deszczowych lub z wysoką temperaturą.



Zabezpieczenie ran

1. Rana jest potencjalnym miejscem rozwoju patogenów, gdzie moga powstać infekcje.

2. Ranę drzewa można określić jako przerwanie ciągłości żywych tkanek rośliny:
- łyka (floem)
- miazgi (kambium)
- drewna (ksylem)

3. Deficyt energetyczny (ubytek składników pokarmowych) jest szczególnie niebezpieczny dla drzew starszych, a także osłabionych po intensywnym cięciu lub rosnących w niekorzystnych warunkach roślin.
Mechanizmy ochronne roślin to:
- tworzenia się warstwy tzw. drewna ochronnego (jest to naturalna granica między zainfekowanym, a zdrowym drewnem)
- wyciek żywicy
- gumoza itp.
za, które odpowiadają żywe komórki miazgi.
Celem tych mechanizmów jest uzupełnianie i zastępowanie utraconych tkanek i ogranów przewodzących i magazynujących.

4. Kalus służy odbudowie i zastąpieniu utraconych tkanek, nazewnątrz rany, czyli przywraca możliwość przyrostu wtórnego i na grubość.

5. Rodzaje ran:
- rana poprzeczna - powstaje wskutek  złamania gałęzi, w wyniku czego zostaje zerwane i odsłonięte wszystkie tkanki, a aparat arymikacyjny powyżej rany zostaje utracony.
- rana styczna - powstaje w skutek przerwania ciągłości żywych komórek, tkanki okrywającej (kory i miazgi)

6. Wskazówki do pielęgnowania ran:
- pielęgnujemy tylko świeże rany
- w przypadku rany poprzecznej gałąź musimy przyciąć na obrączki
- ran nie smarujemy
(preparaty impregnacyjne powodują pożenie kalusa i niszczą komórki miękiszowe - pokrywamy nim wyłącznie brzeg rany

7. Zabezpieczanie uszkodzeń
- rozległa rana i wdająca się infekcja może spowodować, że mechanizm ochrony drzewa będzie niewystarczający. Następują ubytki drewna:
*ubytek powierzchniowy ( powstaje z raną styczną, może spowodować ubytek wgłębny )
*ubytek wgłębny ( w środku drzewa powstaje na wskutek infekcji grzybów )

8. Wzmacnianie mechaniczne drzew
- rodzaje wiązań
- rodzaje 'opaskowe'
- rodzaje 'kobra'

Nawożenie

1. Wymagania pokarmowe roślin.
Celem nawożenia jest uzupełnienie niedoboru składników pokarmowych w glebie i stworzenie optymalnych warunków do rozwoju roślin.
Warunki naturalne albo zadrzewienia krajobrazowe nie wymagają nawożenia. Obieg pierwiastków zamyka się w obiegu zamkniętym.
Jeżeli obiekty są intensywnie pielęgnowane lub zlokalizowane na terenach mocno zurbanizowanych nawożenie jest wskazane. Drzewa i krzewy w porównaniu z większością roślin zielnych w uprawianych ogrodach mają mniejsze wymagania pokarmowe. Proporcjonalnie do wielkości największe wielkości wykazują drzewa i krzewy najmłodsze, pierwsze lata po posadzeniu (przesadzanie drzew) wymagają odpowiedniej pielęgnacji i nawożenia. Pierwsze lata nawożenie związane z prawidłowym rozwojem rośliny, następne lata ukierunkowane są na wyeksponowanie walorów dekoracyjnych. Nawożenie stosuje się zawsze po silnym cięciu roślin.

2. Zalecenia nawozowe
Rośliny, u których zakłócona jest gospodarka pokarmowa (niedobór składników pokarmowych bądź ich nadmiar) wykazują określone objawy. Objawy te są różne w zależności od gatunku rośliny lub zmienność warunków środowiska i jego wpływ na roślinę.

Objawy:
- zmiana zabarwienia liści
- zasychanie wierzchołków pędów
- ograniczenie kwitnienia
- nekrozy (choroba)
- zahamowanie wzrostu.

Kryterium decydujące o potrzebie nawożenia może być wielkość średnich rocznych przyrostów pędów (dla większości roślin przyjmuje się, że nie powinny być mniejsze niż 20-30cm)

Drzewa i krzewy wymagają zachowania odpowiednich proporcji makroelementów.
N : P: K
1,0:0,8:0,6
Jeżeli chodzi o młode rośłiny w szkółce wykorzystujemy dane opracowane dla nich oceniając zawartośc poszczególnych składników
- w glebie:
* średnia zawartość fosforu (w mg/100gram gleby) wynosi 7,0-10 dla warstwy o głębokości 0-20cm. Jeżeli mamy warstwę od 20-40cm to wynosi od 4,0-7,0
* średnia zawartość potasu od 0-20cm, 8,3-13,0 na glebach lekkich, na średnich 12,5-20,8, na glebach ciężkich 16,6-25. Warstwa 20-40cm wynosi 4,0-70 gleby lekkie, 6,6-10,0 - gleby średnie, gleby ciężkie 8,3-12. Wymagania pokarmowe wybranych gatunków drzew
- reakcja drzew i krzewów na niedobory niektórych pierwiastków
- drzewa liściaste mają większe wymagania niż drzewa iglaste
Grupy zadrzewnień, drzewa łęgowe mają zapotrzebowanie na fosfor, potas, a mniejszy na azot.
Rośliny dekoracyjne wymagają zwiększonej ilości potasu i fosforu
N  :  P  :  K
5  :  10 : 10
Kwiaty o dekoracyjnych liściach wymagaja nawożenia z przewagą
(N:P:K) 10:8:16
- termin nawożenia
Dożywianie roślin ma sens w okresie ich zmożonej aktywności (wiosna). Najkożystniej jest nawozić przed rozpoczęciem wegetacji, gdy temperatury nie spadają poniżej 5*C
Na glebach lekkich dawkę rozkładamy na dwie części - pierwszą część wiosną, a drugą w czerwcu lub późna jesienią. Rośłiny nie nawozimy latem, ponieważ przymarza ta roślina w okresie zimowym lub przedłużenie okresu wegetacji w wyniku czego może przymarzać.
- dawki nawozów
I) Dla krzewów i drzew stosujemy różne rodzaje nawozów. Stosujemy je w celu:
a) wyrównania niedoborów poszczególnych składników ( nawozy pojedyńcze np. saletra amonowa, saletrzak magnezowy, mocznik, siarczan amonowy i potasowy)
b) podniesienia ogólnej zasobności gleby głownie nawozy wieloskładnikowe
c) dawki i proporcje zależą przede wszystkim od:
- gatunku rośliny
- wieku
- stanu zdrowotności
- typu gleby (zdolność pH itp.)
- rodzaje pokrycia.

II) Grupy drzew i krzewów - 4-8 dag nawozu wieloskładnikowego na 1m2 powierzchni

III) Drzewa pojedyńcze 40-60 dag (80max.) nawozu wieloskładnikowego na 1cm O
pnia mierzonej na wysokości 1,20 m lub 10-20 dag/m2. Przy roślinach młodych dawkę skrawamy o połowę.

Pielęgnacja drzew i krzewów

Pielęgnując rośliny drzewiaste stosujemy kilka zasad:
- zadrzewianie, na danym obszarze powinny być objęte kompleksowym programem pielęgnacyjno-ochronnym
- ochrona drzew i krzewów powinna sprowadzać się do działań o charakterze profilaktycznym, co ograniczy zamieranie roślin
- wszystkie zabiegi pielęgnacyjne powinny być wyrywane przez wykwalifikowane osoby
- zabiegi o dużych kosztach i założone powinny odnosić się do drzew o dużej wartości przyrodniczej, historycznej, krajobrazowej.

1. Podlewanie
Aby podlewanie było efektowne musimy zastosować się do odpowiednich zasad:
a) głębokość podlewania
b) częstotliwość i intensywność podlewania
c) sposoby podlewania

ad.a) Głębokość podlewania zależy od gatunku rośliny.
rośliny płytko ukorzeniające się 15-20cm
rośliny głęboko ukorzeniające się do 35cm

By nawilżyć przesuszoną glebę musimy dostarczyć wodę w następujących ilościach np.:
15-20cm      -15-20 l/m2 gruntu
35cm       - ilość wody wynosi 35 l/m2

ad.b) Częstotliwość i intensywność podlewania zależy od kilku czynników:
- warunków pogodowych
- rodzaju gleby
- stopnia wilgotności gleby
- gatunków roślin
- fazy i rozwoju
Podlewanie wykonuje się w określonych porach dnia, w okresie letnim (intensywne słońce) podlewamy roślinę w godz. 10.00 i po godz. 16.00.

ad.c) Sposoby podlewania
Stosujemy różne techniki podlewania. Wybór sposobu zależy od wielkości powierzchni, rodzaju nasadzeń oraz możliwości finansowych
- podlewanie ręczne obejmuje miejsce małej powierzchni
- zraszanie i mini zraszanie ogrodowe
- węże z dziurkami wytłoczone
- systemy nawadniające (na stałe umieszczone w gruncie) mogą być stosowane ręcznie lub automatycznie (same się włączają)

Przesadzanie starych drzew

1. Kryteria drzew do przesadzenia.
Niektóre gatunki mają odpowiednie cechy decydujące o przesadzeniu:

- rodzaj systemu korzeniowego
- zdolność systemu korzeniowego do przystosowania się w nowych warunkach,
- nie przesadza się wierzb, topoli, większości drzew iglastych. Trudno przesadza się kasztanowce, brzozy, orzechy. Łatwiej przesadza się lipy, jesiony i drzewa iglaste: świerki, cisy, żywotniki
- wybierając drzewo do przesadzenia zwracamy uwagę na:
- stan zdrowotny
- wartość plastyczna
- wiek (im starsze tym trudniej przesadzać)
- rozmiar drzewa (wielkość, szerokość)
- masa drzewa (przed przesadzeniem przeliczyć całkowitą masę drzewa) - masa bryły korzeniowej i masę drzewa.
Masa samego drzewa, czyli masa całego drzewa = masa bryły + masa drzew
M cdn = M bryły + M drzewa
Przyjmujemy, że masa drzewa wynosi 26% masy bryły korzeniowej
- możliwości pielęgnacji
- uwarunkowania ekonomiczne

2. Pora przesadzania
Najlepszą porą do przesadzania drezw jest okres wiosenny (drzewa liściaste wczesną porą wiosenną pozostałe: krzewy, drzewa iglaste później, tzn. może być w kwietniu, a najpóźniej na początku maja). Niektóre gatunki drzew, które mają wysoką zrozoodporność można przesadzić w okresie zimnym (bryła korzeniowa i ziemia musi być zamarznieta, do -10*C)
Starsze rośliny, drzewa przesadzamy w dniach chłodniejszych i pochmurnych.

3. Technika przesadzania
Rośliny starsze drzewiaste przesadzamy na kilka sposobów:
zależy to od gatunku rośliny, jej wysokości, rodzaji podłoża gleby, na jaką odległość roślina ma być przewieziona.

a) przesadzanie z bryłą korzeniową:
- bez wcześniejszego przygotowania bryły
- z przygotowaniem bryły, jest to najbezpieczniejsza metoda przesadzania drzew i krzewów.
Dotyczy roślin większych: iglastych i liściastych.
Metoda ta polega na przycięciu korzeni i wykopaniu rośliny bezpośrednio przed przesadzeniem.
Ręcznie wykopujemy rośliny do śr. 15cm, większe za pomocą maszyn, urządzeń mechanicznych.
Z przygotowaniem bryły korzniowej
Sposób polegający na ukszatłtowaniu pełnowartościowej bryły korzeniowej mniejszych rozmiarów, niż wielkość naturalnego systemu korzeniowego. Uzyskujemy to za pomocą odpowiedniego i stopniowego przycinania korzeni. Bryłe przygotowujemy przez cały sezon wegetacyjny. (przycinamy bryłe korzeniową stopniowo wiosną).
Drzewa starsze przygotowujemy na 2 sezony ( obcinamy je dwukrotnie, raz 1 wiosną, przerwa, raz 2 wiosną lub przecinac w ratach: jesień, wiosna, jesień, wosna - 4 etapy. Przygotowujemy ją do przesadzania.

b) przesadzanie bez bryły korzeniowej
Metodę stosujemy w przypadku młodych drzew lub niewilkich roślin. Drzewa starsze można również tą metodą przesadzić pod warunkiem, że rosły na glebach luźnych. Zaletą tej tej metody jest ograniczenie masy drzewa i jednocześnie ułatwienie jego transportu i przenoszenia.
Wadą jest wysychanie korzeni i przesuszenie całej rośliny.

4. Pielęgnacja drzew po przesadzeniu
Drzewa, krzewy, po przesadzeniu wymagają odpowiedniej pielęgnacji. Pośliny tego typu narażone są na różnego rodzaju infekcje, złamanie, przechylenie, przewrócenie. Drzewom takim zapewniamy odpowiednią wilgotność.
By wykonać zabezpieczenie dotyczące zapobiegania stratom wody musimy:
- wykonać zabezpieczenie podłoża (ściółkowanie na około drzewa ok.10cm)
- wykonać zabezpieczenie części nadziemnej drzewa (pień drzewa owija się miekką, zwiewną tkaniną - jutową, w celu ochrony przed wysuszeniem lub wysychaniem. Żeby się nie złamało przymocowujemy pale.

Stałym elementem długoterminowej pielęgnacji jest kontrola stanu zdrowotnego drzewa.
Stosujemy specjalne odciągi (są naprężone), na dół. 2 lata, potem zdejmujemy.

Głębokość sadzenia roślin

1. W zależności od wielkości bryły korzeniowej rozmiary dołów są następujące:

- drzewa - gł. (40-70cm), średnica (70-120cm)
- krzewy - gł. (40-50cm), średnica (30-70cm).\



2. Drzewa i krzewy  przy ulicach miejskich, doły przeznaczone pod nie powinny być znacznie szersze i płytsze. Dół powinien mieć głebokość mniej więcej równą wysokości bryły korzeniowej, a szerokość ok. 3x większa od średnicy bryły.

Przygotowanie podłoża

1. Podstawą danej realizacji projektu nasadzeń roślinnych jest właściwe przygotowanie podłoża.
Przygotowanie podłoża polega na stworzeniu odpowiednich warunków glebowych, czyli:
- zapewnienie niezbędnej ilości składników pokarmowych
- zapewnienie właściwej struktury
- zapewnienie poziomu wilgotności oraz odczynu gleby
- prace rozpoczynamy od spulchniania wierzchniej warstwy gleby, co wpływa na stworzenie odpowiedniej struktury gleby.
Na niewielkich terenach spulchniamy tereny ręcznie, czyli łopatą. Na dużych terenach wykonujemy orkę.

Dla roślin krzewiastych  przekopujemy glebę na 20 cm (1 sztyk). Na glebach zbitych na całym terenie wykonujemy orkę głęboką lub przekopujemy na 30-40cm (2 sztyki) przy czym górną warstwę odwracamy i mieszamy, a dolną jedynie spulchniamy, w trakcie przekopywania usunąć jakieś niepożądane rośliny - chwasty.


2. Odczyn gleby.
Większość gatunków drzew i krzewów preferuje gleby o odczynie obojętnym lub lekko kwaśnym, w granicach pH 6,5-7,0. Jeżeli pH jest niższe, czyli nadmierna kwasowość, może wystąpic niekorzystna zmiana struktury i gleby:

- pogorszenie warunków powietrzno-wodnych (zanik struktury guzełkowatej)
- wypłukanie składników pokarmowych
- zwiększenie mikroskładników ( żelazo, miedź, cynk ) oraz metali ciężkich ( rtęć, ołów, nikiel ) co powoduje skażenie gleby i zagrożenie dla roślin.
- ograniczenie aktywności biologicznej bakterii i drobnoustrojów glebowych.

Ujemny wpływ zakwaszenia minimalizuje obecność większej ilości próchnicy oraz większą przepuszczalność gleby.


3. W cel zmiany odczynu gleby należy wykonać tzw. wapnowanie. Poprawia ono właściwości fizyczne w przypadku gleb np. ciężkich.
Wapnowanie przeprowadzamy za pomocą odpowiednich nawozów.
Rodzaje i dawki zależą od typu gleby:

- gleby ciężkie - nawozy wapniowe zawierające wapń w formie tlenkowej (CaO) 15-20kg/100m2
- gleby lekkie, piaszczyste - nawozy wolnodziałające (wapń w formie węglanowej (CaCO3), np. wapno dolomitowe, żużel wielkopiecowy 10-15kg/100m2

Nawozy stosujemy jesienią co 3-4 lata (albo początek wiosny). Jeżeli wymagane jest uzupełnienie w glebie substancji pokarmowych niezbędnych dla roślin, wykorzystujemy nawozy mineralne sprzyjające zakwaszeniu gleby (nawozy potasowe, azotowe, siarczany, chlorki).


4. Przygotowanie miejsc sadzenia i zaprawianie dołów.
Gleby nie zniszczone o normalych właściwościach możemy dodatkowo wzbogacić w składniki pokarmowe. Zabieg ten nazywamy zaprawianiem dołów. Wypełnienie całego dołu tylko żyznym kompostem może zachamować rozwój korzeni poza obręb dołu. Zaprawianie dołów wskazane jest zawsze w przypadku roślin sadzonych w trudnych warunkach siedliskowych (np. przy ulicy miejskiej), również dla roślin o szczególnych wymaganiach (np. róża). Niektóre gatunki sadzi się w sposób szczególny (te, które preferują gleby kwaśne). Kopiemy doły o głebokości 40-50cm, na dno sypiemy piasek z torfem (5 do 1), gr. 10-15 cm następnie dół dopełniamy, np. kwaśnym substratem torfowym.

Transport i przechowywanie materiału roślinnego

1. Czas między wykopaniem roślin, a ich sadzeniem powinien być jak najkrótszy.

2. Przygotowując rośliny do transportu odpowiednio je zabezpieczamy: korony większych roślin delikatnie obwiązać. (wiązania zdejmujemy po posadzeniu rośliny).

3. Rośliny odpowiednio unieruchamiamy:
- ściśle, żeby tworzyły jakąś całość, obok siebie, w pionie
- rośliny okrywamy, zabezpieczamy korzenie.
- na duże odległości przed transportem podlewamy obficie wodą.

4. Po przewiezienie roślin na miejsce docelowe, natychmiast przystępujemy do sadzenia.

5. Gdy istnieje konieczność przechowywania drzew i krzewów przez dłuższy czas, wtedy musimy je zadołować (w ziemi kopiemy płytkie dołki i dajemy tam rośliny pod kątem, z kierunkiem wiatru).

6. Rośliny dołujemy wg. określonego porządku:
zasada jest taka, że nie wolno mieszać gatunków i odmian.

piątek, 11 marca 2011

Terminy sadzenia

1. Terminy i dł. sadzenia zależy od gatunków roślin i warunków pogodowych.
2. Przyjmujemy następujące zasady:
  •  drzewa i krzewy sadzimy wiosną i jesienią (okres ich spoczynku)
  •  pewniejszym terminem dla większości roślin drzewiastych jest wiosna. Okres jesienny ma przewagę ze względu na prace wykonawcze - jest dłuższy i bardziej stabilny. 
  • wiosna - ok. 1 miesiąc
  • jesień - ok. 2 miesiące
Sadzenie wiosenne.
Rośliny o wcześnie rozwijających liściach. Najpóźniej sadzimy drzewa i krzewy iglaste - od końca kwietnia do połowy maja.
Najlepszy okres sadzenia krzewów zimozielonych.
  • termin jesienny.Dla większości drzew i krzewów zrzucających liście na zimę. Pierwsza połowa października.
3. Drzewa i krzewy sadzimy w odpowiednich warunkach pogodowych. Unikamy dni suchych, wysokich temp., silnego wiatru, ostrego słońca. Podstawą jest podlewanie zwłaszcza w okresie po posadzeniu roślin.

Sadzenie drzew i krzewów ozdobnych.

1. Wymaganie jakościowe materiału roślinnego

a) w przypadku drzew i krzewów
  •  rośliny muszą być w dobrym stanie zdrowotnym
  •  powinny być prawidłowo uformowane
  •  korona drzew powinny być odpowiednio uformowane

b) drzewa iglaste

  •  jeden wyraźny pion, odgałęzienia
  •  kora pnia bez uszkodzeń, prawidłowo zabarwiona
  •  wielkość, barwa liści i kwiatów charakterystyczna dla danego gatunku
  •  nieuszkodzony system korzeniowy

Rośliny z odkrytymi korzeniami (do sprzedaży, potem zaraz sadzić)
Rośliny barotowane - z bryłą korzeniową, gleba w obrębie korzeni występuje, często pakowane w siatkę i do sprzedaży. Średnica bryły korzeniowej powinna być 10x12 razy większa od pnia średnicy (10,15cm od dołu).

Rośliny w pojemnikach z ukształtowaną bryłą korzeniową

2. Odległości sadzenia roślin

Właściwe odległości sadzenia roślin - rozstawa (więźba) zależy od dwóch czynników:
  •  docelowe rozmiary roślin (wielkość w wieku dojrzałym)
  •  zamierzona forma przestrzenna, które będą tworzyć rośliny
2.1. Odległości sadzenia roślin przedstawione są w zależności od ich przyzależenia do drzew, krzewów, pnączy.

a) drzewa
  • grupy luźne (rozmieszczenie umożliwia swobodny rozwój korony). 

Odstępy są równe sumie wysokości dwóch sąsiednich roślin w wieku dojrzałym podzielonym przez 2, zasada ta nie dotyczy odmian kolumnowych.

  •  grupy zwarte 

Rośliny te można sadzić nieco gęściej. Odległości sadzenia w zależności od gatunku wynoszą np. 5,10,15,20m. Nasadzenia o charakterze naturalistycznym należy stosować różne odległości w układzie nierególarnym, natomiast dla nasadzeń rzędowych, gdzie panują korzystne warunki nasłonecznienia.
Gdzie panują korzystne warunki oświetlenia minimalną dopuszczalną odległość przyjmuje się 4m.

b) krzewy
  •  dla większości gatunków (z wyjątkiem odmian płożących). Nie powinny być mniejsze odstępy niż połowa wysokości rośliny i nie większe niż jego wysokość (przy założeniu, że wysokość = średnicy krzewu). Średnio przyjmujemy wielkość równą sumie wysokości dwóch sąsiednich wysokości w wieku dojrzałym podzieloną przez 3.
  •  grupy krewów tego samego gatunku. W zależności od gatunku są to następujące odległości 0,7; 1,0; 1,5; 2,0m. Dla krzewów bardzo dużych: 3,0 do 4,0m.
  •  żywopłoty w odległościach 0,2 do 0,5m, większe krzewy lub żywopłoty nieformowane 0,5 do 0,8m
Róże
  - duże walory dekoracyjne, odległości sadzenia zależą od odmiany, formy i siły wzrostu np.
  • róże rabatowe odległości 0,4 - 0,5m lub 810 sztuk/m2
  • róże krzaczaste (odmiany odekoracyjne odległość 1m)
  - gatunki dzikie, sadzone pojedyńczo, odległość 1,5-2m
  - żywopłot z róż - odległość 0,5-0,6m
  - grupa - odległość 0,8-1m
  •  róże pnące - odległość 1,5-2m (zwarta ściana)
  •  róże pienne - odległość 0,8-1,0m na rabacie, co 0,5-2,0m. Pojedyńcze, w rzędzie.
  - krzewinki (wrzosy, wrzoźce)
  - odmiany słabo rosnące 0,25-0,30m.
  - odmiany silnie rosnące 0,35-0,45m.

c) pnącza

  •  nasadzenia rzędowe 2,0-3,0m (np. wzdłóż ściany budynku, przy przegrodach, trejażach) uwzględniając rozmiary i tempo wzrostu.
  •  pnącza jako roślinność okrywowa (bluszcz pospolity) odległość zależą od szybkości oczekiwanego efektu.

Dopuszczalne minimalne odległości sadzenia drzew i krzewów od:
A - elementów infrastruktury technicznej;
B - różnych obiektów

Element infrastruktury    Minimalne odległościod pnia [m]
technicznej                              drzewa   krzewy
wodociąg                                      2,0   2,0
kanalizacja                                    2,0   1,5
przewód gazowy                           2,0   2,0
sieć cieplna                                   2,0   2,0
sączek melioracyjny                      3,0   2,0
podziemny kabel energetyczny i   
telekomunikycjny                          2,0   nie koliduje
napowietrzna linia energetyczna  
220-750kV                      r + max. 7,5  nie koliduje
napowietrzna linia energetyczna  
30-220kV                        r + max. 4,0  nie koliduje
słub energetyczny                          5,0  nie koliduje

r- promień korony dojrzałego drzewa


B. obiekty      Minimalne odległości od pani [m]
                                                                               drzewa   krzewy
zabudowa o wysokości powyżej 7m                            5,0   1,5
zabudowa o wysokości poniżej 7m                              4,0   1,5
ogrodzenia o wysokości 2m i wyżej                             4,0   1,0
stopy ścian oporowych, tarasów, stromych skarp         1,0   0,5
krawędź ścieżek parkowych i ogrodowych                0,75   0,4
krawężniki jezdniowe                                                   2,0   0,3
krawędź jezdni                                                              3,0   -
oś skrajnego toru kolejowego                                     15,0   15,0

    Ogólne kryteria doboru drzew i krzewów

    1. Wybierając konkretne gatunki do projektowanych zasadzeń musimy uwzględnić cechy ich walorów ozdobnych, użytkowych, wymagań siedliskowych.
    Istniejące warunki możemy w pewnym stopniu zmodyfikować, ale im większa zgodność roślin z siedliskiem tym uzyskujemy lepszy efekt kompozycyjny i trwalszy układ.

    2. Analizując warunki terenowe pod kątem sadzenia krzewów i drzew należy uwzględnić
    •  uwarunkowania glebowe i hydrolityczne
    •  uwarunkowania klimatyczne (rozkład temperatury, ilość opadów)
    •  uwarunkowania przestrzenne terenu (rzeźba terenu) szczególnie ważne na terenach miejskich.
    •  stopień ewentualnego zanieczyszczenia powietrza lub gleby (zakłady przemysłowe)

    3. Biorąc pod uwagę rodzaj projektowanego obiektu i jego funkcje w szczególności musimy uwzględnić.
    • rodzaj systemu korzeniowego roślin
    • szybkość wzrostu i długość życia roślin
    • odporność na szkodniki i infekcje chorobowe
    • intensywność pielęgnacji
    • komfort i bezpieczeństwo


    Imienność biologiczna i kompozycyjna.

    1. Cechą charakterystyczną obiektów, w których dominuje materiał przyrodniczy, jest ich zmienność w czasie. Przebiega ona w różnym tempie (cykl roczny i wieloletni).

    2. Przekształcenia formy - są przejawem zmienności. Są wynikiem procesów naturalnych oraz działalności człowieka.

    3. Na dynamikę zmian elementów roślinnych wpływa:

       a) zmienność przyrodnicza (procesy naturalne) Proces naturalny podlega stopniowej modyfikacji w czasie, wyrazem tego jest:
    •      zmienność plastyczna roślin (światło, słońce, pory roku)
    •      zmienność kompozycji ogrodowej (efekt rozwoju roślin 1 rok, kilka lat)

      b) zmienność antropomorficzna (zmiany pod wpływem człowieka)
    •      zmienność kompozyjci ogrodowej
    •      zmienność formy materiału roślinnego (przycinanie przestrzepy)

    Roślinność drzewiasta w ogrodnictwie.

    Roślinność drzewiasta w architekturze krajobrazu stanowi podstawę określonych zbiorowisk fitosocjologicznych, a jej obecność warunkuje prawidłowe funkcjonowanie ekosystemu.
    Roślinność drzewiasta należy do grupy roślin wieloletnich, biorąc pod uwagę formy wzrostu tych roślin, wyróżniamy:


    a) drzewa

    • to najwyżej zorganizowana grupa wśród roślin.
    • mają wyraźnie wykształcony pień
    • korona drzewa bogato ugałęziona
    • mogą być iglaste, liściaste, owocowe, ozdobne
    • osiągają znaczne rozmiary i wiek
    • w zależności od typu drzewa korona może przybrać kształt stożkowy, kulisty, piramidalny, elipsoidalny, zwisający

     b) krzewy

    • nie posiadają głównego pnia
    • wysokość nie przekracza kilku metrów
    • dzielone są również tak jak drzewa na krzewy iglaste, liściaste, owocowe, ozdobne

    c) krzewinki

    • posiada częściowo drewniejące pędy
    • stanowią formę przejściową pomiędzy roślinami drzewiastymi, a zielnymi

     d) pnącza

    • szybki przyrost na długość 
    • długie wiotkie pędy
    • trudność utrzymywania w poziomie
    • można stosować je w ogrodnictwie ozdobnym, gdyż lubią się wspinać po różnych drewnianych ozdobach
    Z rodzimych gatunków jako drzewiaste rośliny szkieletowe służą: świerk pospolity, modrzew europejski, jodła pospolita, na suchych stanowiskach sosna pospolita. Z obcych roślin drzewiastych są to niektóre jodły (j.olbrzymia, j.nikko, j.kaukaska, j.grecka) modrzew japoński, świerki (ś.serbski, ś,kłujący) sosny (czarna, wejmutka).